EN

29.09 - 27.11.2022

wystawy

Anna Zagrodzka. Alternaria alternata


wystawy

Adres: Galeria Instytutu Fotografii Fort, Fort Mokotów, ul. Racławicka 99, budynek 4, Warszawa

Godziny otwarcia w czasie WGW: czwartek-niedziela (29.09-2.10) 11:00–19:00

Godziny otwarcia po WGW: śr-pt 14.00-18.00; sob-niedz. 12.00-18.00 

Wstęp na wystawę: bezpłatny

Wydarzenie 

Prezentowana wystawa jest wynikim obserwacji, a następnie wizualizacją, materii odnalezionej w dawnych obozach zagłady, obejmująca rozwijającą się tam biosferę i strukturę ciągle przekształcających się obiektów w zdehumanizowanych przestrzeniach. Prowadzone przeze mnie badania są próbą ujawnienia zjawiska, które można nazwać „życiem po życiu”, procesów zachodzących w przyrodzie na obszarach wypełnionych ludzką śmiercią. Jako tytuł swojej pracy przyjęłam nazwę pleśni Alternaria alternata,  która była najbardziej ekspansywnym organizmem podczas mojej pierwszej „mikrobiologicznej peregrynacji”.

Anna Zagrodzka

 

Twórczość Anny Zagrodzkiej ukazuje transdziedzinowe (tj. łączące humanistykę i przyrodoznawstwo) kompetencje wielu współczesnych badaczy i artystów pozwalające na ukazanie świata pod mikroskopem,  w skali mikro, który w klasycznych ujęciach nie jest dostrzegalny. Pozwala na zmianę punktu widzenia i przekraczanie antropocentryzmu, prowokując inspirowaną Bruno Latourem myśl, że to nie tylko fotografowane przez artystkę bakterie, grzyby i porosty przydarzają się ludziom, ale i odwrotnie – człowiek przydarza się mikroorganizmom i roślinom, a spotkanie te w sposób istotny zmienia jedne i drugie formy życia.

prof. dr hab. Ewa Domańska

O AUTORCE:

Anna Zagrodzka (ur. 1991) - ukończyła Fotografię w Szkole Filmowej w Łodzi oraz uzyskała dyplom inżynierski na Politechnice Łódzkiej. W realizowanych projektach bada zależności zachodzące między nauką a sztuką. Łączy fotografię z instalacjami wideo i sferą dźwiękową.

Fotografka w zespole architektoniczno-artystycznym realizującym projekt „Amplifikacja natury” na 16 Międzynarodowym Biennale Architektury – La Biennale Di Venezia (Pawilon Polski, 2018). Uczestniczyła w programie mentorskim Sputnik Photos (2016/2017). Brała udział w projekcie „Szkoła Patrzenia. Projekt edukacji wizualnej” (2018/2019). Kuratorka wystawy "Fotografia subiektywna w sztuce polskiej 1956 – 1969” (Interphoto, Białystok 2019; Galeria Labirynt, Lublin 2016). Laureatka SHOW OFF (Miesiąc Fotografii w Krakowie) w 2015 r. Odbyła staże w Whitworth Art Gallery i Manchester Museum. Autorka publikacji: „Fotografia subiektywna w sztuce polskiej 1956 – 1969” (Galeria Labirynt, Lublin 2016); Rytm chłodnego rozsądku w: „NOT.FOT. Notatnik fotograficzny Władysława Hasiora” (Muzeum Tatrzańskie, Zakopane 2017).

WYDARZENIE TOWARZYSZĄCE:

  • 1 października 2022r. | sobota | godz. 12:00

"Wokół wystawy Alternaria alternata” Rozmowa Anny Zagrodzkiej z Profesor Ewą Domańską.

 

  • 19 listopada 2022r. | sobota | godz. 13:00

Oprowadzanie po wystawie z udziałem artystki Anny Zagrodzkiej.

 

  • 20 listopada 2022r. | niedziela | godz. 16:00-19:00

Warsztat krytyczny. Szkoła patrzenia: Wystawa, który poprowadzi Agnieszka Pajączkowska.

OFERTA I WYPOŻYCZENIE WYSTAWY

Wszystkie fotografie pokazywane na wystawie są dostępne w sprzedaży. Pełną prezentacje, zawierającą wymiary, edycje, techniki oraz cennik można pobrać tu

W sprawie wypożyczenia wystawy prosimy o kontakt: biuro@fiff.org.pl

Ewa Domańska

Mikrobiologia obecności. O sztuce Anny Zagrodzkiej

I. Ludobójstwo - biobójstwo – ekobójstwo 

Fotografie Anny Zagrodzkiej oferują intrygujący wgląd w przestrzenie i mikroświat nazistowskich obozów łącząc humanistyczne zainteresowania zagadnieniem zinstytucjonalizowanej przemocy, dehumanizacji, traumy, świadectwa i upamiętniania ofiar z badaniami, które dotąd stanowiły pole zainteresowań specjalistów od prac konserwatorskich zwłaszcza w zakresie mikrobiologii. Ekspertyzy konserwatorów określają rodzaju degradacji materiału, identyfikują kultury bakteryjne, pleśni i grzyby w celu wybrania najbardziej skutecznej metody usunięcia owych niszczących dowody zbrodni „wrogów pamięci”. Podobnym w swych skutkach działaniem była „Droga” Oskara Hansena. Pierwotnie artysta zakładał rozrzucenie na terenie Birkenau środków chemicznych, które miały spowodować wyjałowienie gleby, co stworzyłoby z tego obszaru swoisty ground zero. Znaczyłoby to, że w celu zachowania przestrzeni pozagładowych zabija się przyrodę, rośliny, małe ssaki, owady, a zatem – że eksterminacja ludzi pociąga za sobą świadomą i zaplanowaną eksterminację różnych podmiotów nie-ludzkich, że ludobójstwo leczy się biobójstwem i ekobójstwem. Fotografie Zagrodzkiej dokumentują nie tylko efekty tego typu praktyk, lecz także destrukcyjną naturę walczących o przetrwanie, przestrzeń i dominację nie-ludzkich aktorów. Pokazują agresywne panoszenie się życia i potwierdzają procesy nieplanowanej przez człowieka (a często i niechcianej) re-witalizacji przestrzeni ludzkiej śmierci przez zasiedlające dowody zbrodni bakterie i grzyby. W przedstawieniach artystki rządząca przestrzenią mikrobiologia obecności domaga się rozpatrzenia w jej ramach – jak je nazwał Achille Mbembe – „powszechnego prawa do oddychania” (The Universal Right to Breathe).

 

II. Mikrobiologia środowiskowa miejsc masowych mordów

Przestrzenie poobozowe trudno z biologicznego punktu widzenia określić jako „przestrzenie śmierci”. Laboratoryjne badania elementów zabudowań, artefaktów, wody i ziemi w sposób nieubłagany pokazują zachłanność toczącego się tam życia. Trudno jednak szukać w pracach Zagrodzkiej romantycznych obrazów przyjaznej, ale i budzącej grozę natury widzianej w estetycznych kategoriach piękna i wzniosłości. Mikrobiologia środowiskowa miejsc masowych mordów opisuje różne istniejące tam formy życia, ich właściwości i sposoby bytowania. Ukazujące elementy obozowego krajobrazu fotografie Zagrodzkiej, w kronikarski sposób odnotowują zdarzenia i procesy deterioracji zachodzące na skutek zasiedlenia obiektów (budynków, elementów ogrodzenia, roślinności), przez bakterie, grzyby i porosty.  Biodegradacja i wywołana czynnikami biologicznymi korozja doprowadza do zmiany struktury materiałów, uszkodzeń, przebarwień, a w konsekwencji do rozkładu i ruiny, ale nie takiego odczytania chcą obrazy artystki. Dzięki koloryzującym mikrograficzne obrazy Zagrodzkiej filtrom, które przypominają przebarwienia, cienie, plamy i smugi wywołane aktywnością bakterii i grzybów uświadamiają one, że jesteśmy widzami procesów zachodzących w ramach łańcucha troficznego. Grzyby pleśniowe – do których należą też tytułowi bohaterowie pracy Zagrodzkiej zwane Alternaria alternata – są cudzożywne. Zdobywają pożywienie zasiedlając różne powierzchnie i rozkładając enzymatycznie obecne tam substancje. Alternaria alternata – w literaturze antropocentrycznej znane są zwłaszcza z tego, że wytwarzają groźne dla ludzi toksyny, powodując różne alergie i choroby, o czym przypominają podpisy pod fotografiami artystki. Zdjęcia drzew pokazują jednak, że Alternaria alternata są także groźne dla roślin. Zalicza się je do „pasożytów słabości”, które atakujące drzewa stare i osłabione. Są to także grzyby, które często występują w ranach drzew (m.in. sosny) powodując siniznę drewna. Zjawisko te udokumentowane zostaje w projekcie Zagrodzkiej przez zastosowanie fotografii w podczerwieni (IR) ukazujących niewidoczne dla człowieka realia życie roślin.

 

III. Pamięć życia

„Wszystko, co żyje – twierdzi Lynn Margulis – zachowuje chemiczną pamięć” najdalszej przeszłości. Idąc tropem teorii symbiogenezy Margulis, można powiedzieć, że przedstawiające bakterie i grzyby oraz ich siedliska fotografie Anny Zagrodzkiej przypominają nam o czymś więcej, niż trauma masowych mordów w obozach Zagłady. Odsyłają nie tylko do roślin i obiektów, lecz jeszcze głębiej – do wspólnego pochodzenia i dziedzictwa „pierwotnego metabolizmu” (primary metabolism); prehistorycznej symbiozy.  W takim biohumanistycznym kontekście, procesy związane z chemią węgla i mikrobiologią środowiska stają się dla zrozumienia życia świata/planety tak samo ważne, jak procesy historyczne. Projekt Anny Zagrodzkiej dokumentuje procesy transformacji materii wchodzącej w interakcje i z kolonizującymi ją organizmami. Pokazują też ich odporność, zdolności adaptacji i mutowanie tych form życia w starciu z trudnymi warunkami. Fotografie artystki prowokują pytanie, co owe żywe kolonie mikroorganizmów mówią nam o obecnej rzeczywistości przestrzeni masowych mordów? Czy i jak owe bakterie i grzyby można by wykorzystać do zachowania tych terenów? Czy można badać możliwości wyhodowania mikroorganizmów sprzyjających zachowaniu obiektów, zamiast koncentrować się na mikrobiologicznej biodetorioracji? Projekt Zagrodzkiej skłania zatem do krytycznego przemyślenia idei „czystości mikrobiologicznej” prowadzącej do anihilacji form życia uznanych przez ludzi za destrukcyjne, nieczyste, niechciane i/czy wrogie. Alternaria alternata stanowią ważny element mikrobiologicznej wersji historii wizualnej, która zaczyna się od naszych wspólnych przodków – bakterii. W takim kontekście obrazy Zagrodzkiej, prowokują pytanie o prawo do powszechnego dostępu do tlenu, a same będąc habitatem dla różnych form życia, stają się elementem ko-ewolucji i pokazują to, co za i przed nami.  

DODATKOWE INFORMACJE:

Mecenasi IFF: Fort Mokotów, White Stone Development

Wystawa odbywa się w ramach Warsaw Gallery Weekend 2022.

Chcesz otrzymywać Newsletter od Instytutu Fotografii Fort?

Chcesz otrzymywać Newsletter od Instytutu Fotografii Fort?

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce lub konfiguracji usługi.